در دنیای امروز که ایمنی در محیط کار از مهمترین اولویتها محسوب میشود، هر فناوری که بتواند از جان اپراتور محافظت کند، ارزشمند است. یکی از این فناوریهای انقلابی، سیستم SiOPS در بالابرهای شرکت Nifty Lift است. این سیستم با نام کامل Sustained Involuntary Operation Prevention System، به معنی «سیستم جلوگیری از کاربری ناخواسته اپراتور» طراحی شده تا از بروز یکی از خطرناکترین حوادث هنگام کار با بالابرها جلوگیری کند: گیر کردن اپراتور بین بالابر و مانع.
چرا ایمنی اپراتور در بالابر اهمیت دارد؟
کار با بالابرهای هیدرولیکی یا خودکششی همواره با ریسکهایی همراه است. اپراتور هنگام انجام کار در ارتفاع، ممکن است حواسش به اطراف نباشد یا در موقعیتی قرار گیرد که دید کافی نسبت به پشت سر یا موانع اطراف نداشته باشد. در این شرایط، حتی یک حرکت اشتباه در اهرم کنترل، میتواند باعث شود اپراتور بین سازه و بخشی از بالابر گرفتار شود.
در گذشته، در صورت بروز چنین شرایطی، هیچ سیستم خودکار یا هوشمندی برای توقف دستگاه وجود نداشت و در مواردی حتی منجر به صدمات جدی میشد. شرکت Nifty Lift با درک این خلأ، اقدام به طراحی سیستمی کرد که بتواند در کسری از ثانیه حرکت خطرناک بالابر را متوقف کند و از اپراتور محافظت نماید. این سیستم همان SiOPS است.
سیستم SiOPS چیست بالابر و چگونه کار میکند؟
سیستم SiOPS مجموعهای از حسگرها، مدارهای الکترونیکی و نرمافزار کنترلی هوشمند است که در پانل کنترل بالابر نصب شده است. این سیستم رفتار اپراتور را لحظهبهلحظه رصد میکند. اگر در حین کار، حسگرها تشخیص دهند که اپراتور به دلیل فشار ناگهانی یا برخورد با مانع در وضعیتی غیرعادی قرار گرفته است، بلافاصله تمامی حرکات بالابر را متوقف میکنند.
در واقع، SiOPS میان اپراتور و بالابر یک “لایه امنیتی انسانی” ایجاد میکند. بهجای آنکه بالابر کورکورانه دستورات اپراتور را اجرا کند، ابتدا وضعیت ایمنی کاربر را میسنجد و در صورت خطر، فرمان را نادیده میگیرد.
فرض کنید اپراتور در حال حرکت دادن سبد بالابر به سمت یک دیوار است تا به نقطه مورد نظر برای انجام کار دسترسی پیدا کند. اگر در این حین اپراتور به اشتباه اهرم را بیش از حد به جلو فشار دهد و سبد بیش از حد نزدیک شود، احتمال دارد اپراتور بین دیوار و تابلوی کنترل بالابر گیر کند.
همچنین مطالعه کنید ” انواع بالابر متحرک هیدرولیکی کلایر “
در این لحظه سیستم SiOPS وارد عمل میشود:
-
فشار یا برخورد غیرعادی توسط حسگرهای فشار و موقعیت روی پنل کنترل شناسایی میشود.
-
تمامی حرکات بالابر بهصورت آنی متوقف میگردد.
-
چراغ هشدار و صدای آلارم فعال میشود تا توجه دیگر کارگران جلب شود.
-
اپراتور میتواند با فشردن یک دکمه مخصوص نجات، بدون نیاز به استفاده از اهرمهای کنترل، بالابر را اندکی به عقب برگرداند تا از حالت خطرناک خارج شود.
این فرآیند کمتر از نیم ثانیه طول میکشد، اما میتواند جان انسان را نجات دهد.
مزایای استفاده از سیستم SiOPS در بالابر
-
افزایش ایمنی اپراتور
بزرگترین مزیت این سیستم، محافظت از جان اپراتور است. SiOPS مانع از تداوم حرکات خطرناک بالابر میشود و در شرایطی که اپراتور کنترل خود را از دست داده باشد، کنترل را از او میگیرد.
-
جلوگیری از خسارت به دستگاه
در مواردی که اپراتور بهطور ناخواسته بالابر را به مانعی نزدیک کند، برخورد ممکن است علاوه بر خطر انسانی، به سبد، بازوها یا جکهای دستگاه آسیب بزند. SiOPS با توقف سریع حرکت، از آسیبهای احتمالی جلوگیری میکند.
-
افزایش اعتماد کارفرمایان
وجود سیستمهای هوشمند ایمنی مانند SiOPS در تجهیزات، سطح اعتماد کارفرمایان به برند نیفتی لیفت را بهشدت بالا برده است. در پروژههای بزرگ صنعتی و ساختمانی، ایمنی به اندازه کارایی اهمیت دارد.
-
کاهش هزینههای بیمه و خسارت
زمانی که احتمال بروز حادثه کمتر شود، هزینههای بیمه مسئولیت نیز کاهش مییابد. بسیاری از شرکتهای بینالمللی بیمه، تجهیزاتی با سیستمهای ایمنی فعال مانند SiOPS را در دسته تجهیزات کمریسک قرار میدهند.
-
کسب جوایز و گواهینامههای بینالمللی
Nifty Lift بهدلیل طراحی و اجرای سیستم SiOPS، از سوی موسسات معتبر ایمنی صنعتی مانند IPAF و Hire Association Europe جوایز متعددی را دریافت کرده است.
تفاوت SiOPS با سایر سیستمهای ایمنی
پیش از معرفی SiOPS، بسیاری از بالابرها تنها به سیستمهای هشدار صوتی یا توقف اضطراری کلی مجهز بودند. مشکل این سیستمها در واکنش انسانی بود؛ یعنی اپراتور یا فردی دیگر باید متوجه خطر میشد و سپس دکمه توقف را فشار میداد.
اما SiOPS این ضعف را از بین برده است. تشخیص خطر بهصورت خودکار و بدون نیاز به مداخله انسانی انجام میشود. در حقیقت، این فناوری نوعی “درک هوشمند” از وضعیت اپراتور دارد و میتواند بین استفادهی معمولی از کنترلها و حرکات ناشی از فشردگی یا استرس فیزیکی تمایز قائل شود.
در کنار این ویژگی، سیستم SiOPS قابلیت ثبت دادهها را نیز دارد. به عبارت دیگر، اطلاعات مربوط به لحظهی فعال شدن سیستم ذخیره میشود تا بعداً برای تحلیل ایمنی و آموزش اپراتورها مورد استفاده قرار گیرد. این موضوع باعث شده SiOPS به ابزاری آموزشی نیز تبدیل شود که به اپراتورها کمک میکند خطاهای رایج خود را بشناسند و در آینده از آنها پرهیز کنند.

تأثیر SiOPS بر افزایش ایمنی در محیطهای صنعتی
در محیطهای صنعتی مانند پالایشگاهها، کارخانهها و پروژههای ساختمانی بزرگ، اپراتورها معمولاً در فضاهای محدود و در مجاورت تجهیزات سنگین فعالیت میکنند. حتی یک خطای کوچک در کنترل بالابر میتواند عواقب جدی داشته باشد. اینجاست که SiOPS نقش حیاتی خود را ایفا میکند.
با استفاده از این سیستم، احتمال بروز حوادث ناشی از فشردگی بدن اپراتور تا ۹۰ درصد کاهش مییابد. از سوی دیگر، چون اپراتور در موقعیت خطر نیازی به حرکت سریع یا استفاده از اهرمها ندارد، فشار روانی و اضطراب او نیز کاهش مییابد و تمرکز بالاتری در کار خواهد داشت.
این سیستم علاوه بر افزایش ایمنی، به افزایش طول عمر تجهیزات نیز کمک میکند؛ زیرا با جلوگیری از برخوردهای ناگهانی و فشار بیش از حد به سازه بالابر، از آسیبهای مکانیکی جلوگیری میشود. هرچند سیستمهای ایمنی ممکن است در نگاه اول هزینهی اولیهی بیشتری به محصول اضافه کنند، اما در واقع سرمایهگذاری در SiOPS بهطور مستقیم باعث کاهش هزینههای بلندمدت میشود.
برخی از مزایای اقتصادی این سیستم عبارتاند از:
-
کاهش خسارات جانی و مالی
با جلوگیری از حوادث، هزینههای درمانی و خسارات ناشی از توقف پروژه بهشدت کاهش مییابد.
-
افزایش اعتبار شرکتهای پیمانکار
استفاده از بالابرهای مجهز به SiOPS نشاندهندهی تعهد شرکت به ایمنی و استانداردهای بینالمللی است.
-
کاهش استهلاک تجهیزات
توقف سریع در شرایط بحرانی از آسیب به قطعات مکانیکی جلوگیری میکند.
-
افزایش بهرهوری اپراتور
چون کاربر احساس امنیت بیشتری دارد، با تمرکز بالاتری کار میکند و احتمال خطا کاهش مییابد.
سیستم SiOPS تنها یک فناوری الکترونیکی نیست؛ بلکه نماد تفکری است که در مرکز طراحی تجهیزات مدرن قرار دارد: حفظ جان انسانها مهمتر از هر چیز دیگر است. این سیستم نشان داد که چگونه با تلفیق دانش مهندسی، حسگرهای هوشمند و تجربهی میدانی اپراتورها میتوان از بسیاری از حوادث جلوگیری کرد.
برای هر شرکت یا سازمانی که با بالابرهای هیدرولیکی سر و کار دارد، انتخاب محصولی مجهز به سیستم SiOPS بهمعنای سرمایهگذاری در امنیت، پایداری و مسئولیتپذیری است. نیفتی لیفت با معرفی این فناوری ثابت کرد که مسیر آیندهی صنعت بالابر، نه تنها در ارتفاع، بلکه در ایمنی و هوشمندی نیز رو به صعود است.





