در صنایع حیاتی و حساسی مانند نفت، گاز و پتروشیمی، ایمنی و بهره‌وری در عملیات‌های روزمره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از ابزارهای کلیدی برای دستیابی به این هدف، بالابر صنعت نفت و گاز و رمپ‌های بارگیری و تخلیه هستند.
در پالایشگاه‌ها، انبارها و خطوط تأسیساتی، بالابرها به‌عنوان جایگزینی سریع و ایمن برای داربست‌های پرهزینه و پرخطر و سایر روش‌های نامناسب استفاده می‌شوند.
کاربردهای بالابر در صنایع نفت و تجهیزات وابسته
-
استفاده در انبارها
در انبارهای ذخیره قطعات، ابزارآلات، مواد اولیه و یدکی، از بالابرها جهت امور زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند :
- چیدمان و جابجایی کالاها در قفسه‌های بلند
- بازرسی، برچسب‌زنی، شمارش و شماره‌گذاری قطعات
- بارگیری و تخلیه پالت‌ها و بشکه‌ها
- تعمیرات تجهیزات نصب شده در سقف انبارها و دیوارهای مرتفع
-
استفاده از بالابر در خطوط پالایش و فرآیند
در پالایشگاه‌ها، بالابرها ممکن است جهت امور زیر استفاده شود :
- دسترسی به تجهیزات نصب‌شده در ارتفاع
- نظافت صنعتی تجهیزات پالایش
- بازرسی و تعمیر شیرآلات و لوله‌کشی های صنعتی در ارتفاع
- نگهداری و تعمیرات تجهیزات روشنایی و امنیتی
چراغ‌های صنعتی سقفی، چراغ‌های ضد انفجار و برج‌های نوری در سکوها یا محوطه‌های پالایشگاه، نیاز به دسترسی مداوم جهت تعمیرات و نظافت دارند.
-
اجرای تأسیسات، پایپینگ و ساخت‌وساز در ارتفاع
در عملیات لوله‌کشی، کابل‌کشی یا نصب سازه‌های فلزی، بالابر جایگزین سریع، مقرون‌به‌صرفه و ایمنی نسبت به داربست است زیرا :
- امکان دسترسی به نقاط سخت در ارتفاع را فراهم می‌کند.
- امکان حمل تجهیزات و همچنین نفرات بیشتر به ارتفاع را مهیا می‌سازد.
- ایمنی اپراتور در اینگونه موارد بسیار افزایش می‌یابد.
توجه داشته باشید که در مناطق پرخطر، استفاده از بالابرهای ضد انفجار با تأییدیه ATEX کاملاً ضروری است.
-
رمپ هیدرولیکی؛ مکمل بالابر در عملیات بارگیری
در بسیاری از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، مواد اولیه یا محصولات نهایی به‌صورت بشکه، کیسه یا پالت منتقل می‌شوند. استفاده از رمپ‌های هیدرولیکی صنعتی در سکوی بارگیری، فرآیند تخلیه و بارگیری را سریع‌تر و ایمن‌تر می‌کند.
کاربردهای رایج رمپ هیدرولیکی عبارتند از :
- بارگیری مواد شیمیایی و سوختی در مخازن
- تخلیه کیسه‌ها یا بشکه‌ها در انبارهای بسته‌بندی
- تسهیل انتقال مواد به خطوط تولید یا کامیون‌ها
چرا استفاده از بالابر در صنعت نفت و گاز اهمیت دارد؟
در این صنایع، بسیاری از فعالیت‌ها در ارتفاع، فضاهای پرخطر و یا محیط‌های انفجاری انجام می‌شوند. از این‌رو، استفاده از بالابرهای مقاوم، ایمن و قابل اعتماد، به یک ضرورت تبدیل شده است. همچنین یکی از الزامات بکارگیری بالابر در این محیط‌ها، قابلیت ایمنی و ضد انفجاری تجهیزات است زیرا فضای محیط‌های پالایشگاهی حاوی دودهای شیمیایی بوده و امکان حریق و انفجار حتی با کوچکترین جرقه ممکن است وجود داشته باشد.
از مزایای اصلی بکارگیری بالابر در صنعت نفت و گاز عبارتند از :
- تسریع عملیات تعمیر، نصب و بازرسی
- کاهش نیاز به داربست‌های وقت‌گیر
- افزایش ایمنی نیروی انسانی
- امکان استفاده از بالابر ضد انفجار
نکات ایمنی حیاتی در استفاده از بالابر در صنایع پالایشگاهی
استفاده از تجهیزات بالابری در محیط‌های حساس و پرخطر مانند پالایشگاه‌ها، سکوهای نفتی، و انبارهای مواد شیمیایی نیازمند رعایت استانداردهای دقیق ایمنی است. در ادامه مهم‌ترین الزامات ایمنی آورده شده است :
-
استفاده از بالابرهای ضد انفجار
- الزامی برای محیط‌های حاوی بخار، گاز یا مواد اشتعال‌زا
- دارای گواهی‌های استاندارد مثل ATEX، IECEx , IP66
- موتور، کلیدها و مدارهای الکتریکی باید کاملاً ایزوله باشند.
-
آموزش و صلاحیت اپراتورها
- استفاده فقط توسط افراد آموزش‌دیده و دارای تاییدیه ایمنی
- آشنایی کامل با دستورالعمل‌های عملکرد و توقف اضطراری
- تمرین سناریوهای احتمالی خطر قبل از شروع عملیات
-
بررسی وضعیت بالابر پیش از هر استفاده
- کنترل کامل سیستم هیدرولیک و الکترونیک
- تست ترمزها، سنسورها و استحکام پایه‌ها
- بررسی سطوح لغزنده، روغن‌ریزی یا خوردگی
-
استفاده از تجهیزات ایمنی شخصی (PPE)
- کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش ضد برق و کمربند مهار
- استفاده از خط نجات (life line) در کارهای ارتفاعی بلند
- لباس ضد آتش یا آنتی‌استاتیک در محیط‌های مستعد انفجار
-
استفاده در سطوح مناسب و شرایط جوی قابل قبول
- از استفاده در باد شدید، بارندگی یا سطح ناهموار خودداری شود.
- در صورت نیاز، از بالابرهای دارای پایه‌های تثبیت‌کننده یا چرخ‌شونده استفاده شود.
-
ثبت و نگهداری چک لیست ایمنی
- پر کردن فرم ایمنی پیش از هر بار استفاده
- ثبت وضعیت بالابر، نام اپراتور و موقعیت جغرافیایی عملیات
- بررسی‌های دوره‌ای توسط مسئول ایمنی کارخانه
توجه داشته باشید که : در صنایع نفت، ایمنی فقط یک گزینه نیست؛ بخشی از فرآیند اجرایی روزانه است.
پیشنهاد میکنم بخوانید 
کارخانه و دفتر مرکزی:
