با بزرگترین بالابر متحرک آکاردئونی ایران آشنا شوید؛ سازه‌ای عظیم، مهندسی‌شده و بی‌نظیر که توسط مهندسان و متخصصان توانمند مجموعه کلایر در دهه‌ی هفتاد شمسی طراحی و ساخته شد. این پروژه‌ی خاص نه‌تنها نماد توان فنی و جسارت صنعتی آن دوران است، بلکه سنگ‌بنایی برای توسعه‌ی فناوری بالابرهای ایرانی در دهه‌های بعد محسوب می‌شود.
تولد یک غول آهنی در صنعت بالابر ایران
در سال‌هایی که هنوز فناوری بالابر در ایران نوپا بود و اغلب تجهیزات مرتفع از خارج وارد می‌شد، گروه مهندسی کلایر تصمیم گرفت پروژه‌ای بی‌سابقه را به سرانجام برساند: ساخت بالابر متحرک با ارتفاع دسترسی ۱۹ متر و ظرفیت کاری ۷۰۰ کیلوگرم. همچنین مشاهده کنید ” انواع بالابر متحرک آکاردئونی “
این بالابر برای کاربردهای ویژه‌ی سازمان صدا و سیمای مرکز مشهد طراحی شد و در سال ۱۳۷۵ به بهره‌برداری رسید. طراحی و ساخت چنین سازه‌ای در آن دوران بدون اتکا به فناوری وارداتی دستاوردی ارزشمند در حوزه‌ی مهندسی مکانیک، هیدرولیک و سازه محسوب می‌شد.
ویژگی‌های فنی و کاربردی بی‌سابقه
بالابر ساخته‌شده نه‌تنها از نظر ارتفاع، بلکه از لحاظ ابعاد، ظرفیت، و استحکام ساختاری نیز در نوع خود بی‌نظیر بود. سکوی کاری بزرگ آن قابلیت حمل تجهیزات حجیم تصویربرداری، نورپردازی و حتی حضور هم‌زمان بیش از ده نفر را فراهم می‌کرد.
به‌دلیل وزن زیاد و ابعاد بسیار بزرگ، جابجایی این بالابر تنها با کامیون کشنده ممکن بود. با این حال، سیستم هیدرولیک قدرتمند و طراحی دقیق مفصل‌های آکاردئونی باعث شده بود حرکت بالا و پایین سکو کاملاً پایدار و ایمن انجام گیرد. ویژگی‌ای که در آن زمان در کمتر محصول مشابه داخلی یا خارجی دیده می‌شد.
همچنین مطالعه کنید ” صعود به قله دماوند توسط تیم کوهنوردی کلایر “
دومین نمونه: بالابر فرودگاه مهرآباد
موفقیت پروژه نخست در مشهد، زمینه‌ساز ساخت نمونه‌ای مشابه برای سازمان هواپیمایی کشور شد. دومین بالابر با همان مشخصات در شهر اصفهان تولید و سپس برای استفاده در آشیانه‌ی هواپیماهای فرودگاه مهرآباد تهران ارسال شد.
در این پروژه نیز نیاز به سکوی کاری بسیار وسیع برای دسترسی به بخش‌های فوقانی بدنه‌ی هواپیما و اجرای عملیات تعمیر و شست‌وشو وجود داشت. بالابر طراحی‌شده توسط کلایر توانست با اطمینان کامل این وظایف را انجام دهد و سال‌ها در یکی از حساس‌ترین مراکز صنعتی کشور خدمت‌رسانی کند.
چالش‌های طراحی و نوآوری‌های مهندسی
طراحی بالابر با این ابعاد، نیازمند محاسبات دقیق سازه‌ای و کنترل تنش در اتصالات متعدد بود. تیم فنی کلایر در این پروژه از تحلیل‌های مهندسی و مدل‌سازی دستی و رایانه‌ای (در آن زمان با نرم‌افزارهای محدود) استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که بازوهای آکاردئونی در ارتفاع کامل، پایداری لازم را دارند.
سیستم هیدرولیک نیز به‌گونه‌ای طراحی شد که بتواند وزن بالای سازه و بار کاری را با حرکت نرم، هماهنگ و بدون شوک فشار جابجا کند. استفاده از سیلندرهای دوطرفه، شیرهای قفل‌کننده و اطمینان و نیز سنسورهای محدودکننده ارتفاع از جمله نوآوری‌های کلایر در آن زمان بود.
نماد خودکفایی در دهه‌ی ۷۰
در دهه‌ای که بسیاری از تجهیزات صنعتی از خارج وارد می‌شدند، اجرای پروژه‌ای با این سطح از پیچیدگی فنی، نشان‌دهنده‌ی اعتماد به توان داخلی بود. این دستاورد باعث شد کلایر به عنوان یکی از پیشگامان صنعت بالابر در ایران شناخته شود و مسیر توسعه‌ی محصولات بومی در ارتفاع‌های مختلف هموار گردد.
ساخت این بالابر متحرک، نه‌تنها از منظر فنی بلکه از لحاظ فرهنگ مهندسی و روحیه‌ی نوآوری نیز نقطه‌ی عطفی محسوب می‌شود.
تحول در صنعت بالابر: از غول‌های آهنی تا نسل جدید خودکششی
امروزه بیش از دو دهه از ساخت آن پروژه‌ی بزرگ می‌گذرد. فناوری، متریال و نیازهای صنعتی دگرگون شده‌اند. با پیشرفت صنعت فولاد و توسعه‌ی نرم‌افزارهای مهندسی، وزن سازه‌ها کاهش یافته، طراحی‌ها بهینه‌تر شده و بالابرهای آکاردئونی جدید با ساختار سبک‌تر و ظرفیت بالاتر تولید می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین تغییرات در این سال‌ها، پیدایش بالابرهای خودکششی (Self-Propelled Scissor Lifts) است که برخلاف نسخه‌ی اولیه، برای جابجایی در محیط‌های صنعتی یا کارگاهی نیازی به کامیون یا جرثقیل ندارند. اپراتور می‌تواند تنها با یک کنترل ساده، بالابر را در مسافت‌های کوتاه جابجا کند امکانی که بهره‌وری کار را چندین برابر کرده است.
همچنین بهبود آلیاژها، استفاده از فولادهای مقاوم با وزن کمتر، و سیستم‌های کنترل الکترونیکی باعث شده عملکرد بالابرها روان‌تر، ایمن‌تر و اقتصادی‌تر شود.
تغییر نیاز بازار و ظهور بالابرهای بوم‌لیفت
در دهه‌ی اخیر، با رشد نیاز به دسترسی در ارتفاع‌های بالاتر از ۲۰ متر، بالابرهای بوم‌لیفت (Boom Lift) به‌صورت گسترده جایگزین مدل‌های آکاردئونی در پروژه‌های مرتفع شدند. این بالابرها با ساختار بازویی و مفصلی خود، امکان دسترسی افقی و عمودی را هم‌زمان فراهم می‌کنند و برای کار در فضاهای باز بسیار مناسب‌اند.
با این وجود، هنوز در برخی پروژه‌های خاص مانند سالن‌های صنعتی، سوله‌های بزرگ یا آشیانه‌های هواپیما که نیاز به سکوی کاری بزرگ برای چند اپراتور یا تجهیزات حجیم وجود دارد، بالابرهای آکاردئونی سنگین بهترین انتخاب هستند.
نگاه به گذشته، الهام برای آینده
پروژه‌ی ساخت بزرگترین بالابر متحرک آکاردئونی ایران، صرفاً یک دستاورد فنی نبود؛ بلکه نمادی از اعتمادبه‌نفس مهندسان ایرانی در مواجهه با پروژه‌هایی بود که پیش‌تر تصور می‌شد فقط با کمک شرکت‌های خارجی ممکن است.
تجربه‌ی آن پروژه، پایه‌ای برای نسل‌های بعدی محصولات کلایر شد از بالابرهای صنعتی سبک گرفته تا مدل‌های خودکششی مدرن. امروز، همان روحیه‌ی نوآوری و جسارت در طراحی، در قالب نسل جدید محصولات با استانداردهای جهانی ادامه دارد.
ساخت بالابر متحرک ۱۹ متری با ظرفیت ۷۰۰ کیلوگرم در سال ۱۳۷۵، یکی از ماندگارترین دستاوردهای صنعت بالابر ایران است. این پروژه نه‌تنها بزرگترین نمونه‌ی آکاردئونی ساخته‌شده در کشور بود، بلکه نشان داد دانش، خلاقیت و اراده‌ی مهندسان ایرانی می‌تواند هر محدودیتی را پشت سر بگذارد.
امروز هرچند بالابرهای جدید سبک‌تر و پیشرفته‌تر شده‌اند، اما ردپای آن تجربه‌ی تاریخی در تمام طراحی‌ها و نوآوری‌های امروزی کلایر دیده می‌شود . روایتی از گذشته‌ای پرافتخار و آینده‌ای درخشان برای صنعت بالابر کشور.
پیشنهاد میکنم بخوانید 
