بالابرهای آکاردئونی (قیچی) از مکانیزم تکیهگاههای متقابل برای حفظ تعادل و حرکت در راستای عمودی استفاده میکنند. نیروی محرک این حرکت به نوع دستگاه بستگی دارد. نیروی هیدرولیکی، پنوماتیک، دیزلی و الکتریکی از انواع نیروهای محرک بالابرهای آکاردئونی هستند.
بالابرهای آکاردئونی جهت انجام انواع عملیات از جمله ساخت و ساز، جابجایی، تعمیرات، نظافت، انبار گردانی و ... استفاده میشوند. موارد استفاده از بالابر عموما شناخته شده هستند، در این مقاله به شرح مکانیزم آنها پرداخته میشود.
اجزای بالابر آکاردئونی
برای درک کامل نحوه کار بالابرهای آکاردئونی، ابتدا لازم است اجزای آن شناخته شوند. در شکل زیر اجزای اصلی بالابر معرفی شدهاند. البته لازم به ذکر است ممکن است با توجه به کاربرد بالابر، قسمتهای دیگری نیز اضافه و یا کم شوند.
-
پلتفرم (سبد)
بسته به مدل بالابر، پلتفرمها در انواع مختلف شکل، اندازه و ظرفیت وجود دارند. پلتفرمهای نفربر جهت ایمنی اپراتورها، همواره دارای هندریل هستند در حالی که پلتفرمهای باربری میتوانند فاقد هندریل باشند. به پلتفرم "میز بالابر، سبد یا کابین" نیز گفته میشود.
-
بازوهای قیچی
بازوها، شاسی دستگاه را به پلتفرم آن متصل میکنند. با باز شدن قیچی، پلتفرم به پایین و با بسته شدن قیچی پلتفرم به بالا حرکت میکند. بازوها به شکل ضربدر مونتاژ میشوند.
-
شاسی
شکل و ابعاد شاسی نیز به مدل بالابر بستگی دارد. شاسی پایهی بالابر است و از فلزات محکم و مقاوم تشکیل شده است. قیچی بالابر به وسیلهی غلتک بر روی شاسی حرکت میکند. این غلتکها همراه با پایهی محکمی که بر روی آن حرکت میکنند حرکت پایدار بازوهای قیچی را تضمین میکنند.
-
جکهای هیدرولیک
یک بالابر هیدرولیک بین یک الی چهار جک هیدرولیک خواهد داشت. محتویات جک به نوع بالابر بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال در جکهای یک بالابر هیدرولیک، روغن هیدرولیک وجود خواهد داشت و در مدلهای پنوماتیک، سیلندر حاوی گاز خواهد بود.
-
منبع قدرت
انواع مختلفی از منبع قدرت در بالابرهای آکاردئونی استفاده میشود از جمله موتور و پاورپک.
-
شیر فشار شکن
این شیر حرکت مایع هیدرولیک یا گاز در جک را کنترل میکند و باعث میشود بالابر با سرعت بیش از حد پایین نیاید. این شیر توسط منبع قدرت فعال میشود.
-
شیر کنترل جریان
این شیر سرعت پایین آمدن پلتفرم را با کنترل سرعت خروج مایع هیدرولیک از سیلندر تنظیم میکند.
نحوهی کار بالابر
نحوهی کار بالابرهای آکاردئونی تا حد زیادی به منبع تغذیه آنها بستگی دارد ولی حرکت نهایی آنها مشابه است.
مراحل کار بالابر به شرح زیر میباشد :
- منبع قدرت روشن میشود و جک هیدرولیک با مایع هیدرولیک یا گاز پر میشود.
- سیال هیدرولیک یا گاز از یک ناحیه به ناحیه ای دیگر فشرده میشود.
- شافت جک هیدرولیک به بیرون هل داده میشود و باعث باز شدن بازوها میشود.
- پلتفرم به بالا حرکت میکند.
زمانی که اپراتور قصد پایین آوردن پلتفرم را داشته باشد، با فشردن دکمهی پایین آمدن بالابر، پروسهی فوق به صورت برعکس انجام میشود و پلتفرم به پایین حرکت میکند.
سرعت کاهش ارتفاع پلتفرم به وزن بار روی آن و قدرت بالابر آکاردئونی بستگی دارد. در صورتی که به حمل بار سنگین نیاز باشد، بهتر است از یک بالابر آکاردئونی قویتر استفاده شود زیرا بارهای سنگین به حرکت در آوردن جک هیدرولیک را برای منبع قدرت دشوار میکنند.
منبع قدرت بالابرهای آکاردئونی
بالابرهای آکاردئونی با توجه به نوع منبع قدرت، انواع مختلفی دارند که در زیر شرح داده میشود.
-
هیدرولیک
بالابرهای آکاردئونی هیدرولیکی از روغن هیدرولیک داخل جکها برای افزایش و کاهش ارتفاع استفاده میکنند. استفاده از این نوع بالابرها راحت بوده و اپراتور به آموزش مختصری نیاز دارد. این بالابرها بیشتر در پروژههای ساده که سرعت و قدرت اولویت اول اپراتور نباشند استفاده میشوند.
-
پنوماتیک
بالابرهای آکاردئونی پنوماتیک از فشار گاز برای افزایش و کاهش ارتفاع استفاده میکنند. آنها هیچ گاز یا آلودگی از خود ساطع نمیکنند و در حیطهی بالابرهای کم قدرت انتخاب مناسبی هستند. این بالابرها برای انجام پروژههای کوچک و استفاده در فضای داخل مناسب هستند.
-
دیزلی
بالابر های آکاردئونی دیزلی از دیزل به عنوان نیروی محرک استفاده میکنند. آنها علاوه بر قدرت بیشتر، دارای پلتفرمهای بزرگتر هستند و امکان حمل بارهای سنگینتر را دارند. با توجه به گازهایی که از این دستگاه ساطع میشود و صدای تولید شده هنگام کار، تنها برای کار در فضاهای باز یا فضاهای دارای تهویه مناسب هستند.
-
الکتریکی
بالابرهای الکتریکی از نیرو محرک بی صدا استفاده میکنند. آنها علاوه بر بی صدا بودن، فاقد آلودگی بوده و نسبت به سایر مدل ها ابعاد کوچکتری دارند. این مدل بالابرهای آکاردئونی بهترین گزینه برای استفاده در فضاهای تنگ هستند.
اپراتورها چگونه ایمنی خود هنگام استفاده از بالابر آکاردئونی را حفظ می کنند؟
کار در ارتفاع برای اپراتورها خطر ایجاد میکند. با رعایت نکات ایمنی زیر اپراتورها می توانند سلامتی خود را حفظ کنند :
-
قبل از شروع کار، دستگاه را کاملا بازرسی و از کارکرد صحیح تمام اجزای بالابر از جمله ترمز و دکمهی توقف اضطراری اطمینان حاصل شود.
-
- از آموزش دیدن تمامی اپراتورها و آشنایی آنها با بالابر مورد استفاده اطمینان حاصل شود.
- محیط کار از خطرات احتمالی ایمنی تخلیه شود.