خطرات استفاده از بالابر به‌عنوان جرثقیل
در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی، وسوسه استفاده از تجهیزات موجود برای اهدافی فراتر از کارکرد اصلی آن‌ها، موضوعی رایج است. یکی از خطرناک‌ترین اشتباهات رایج در این زمینه، استفاده از بالابرهای صنعتی به‌عنوان جرثقیل است. این کار که گاهی برای صرفه‌جویی در زمان یا هزینه انجام می‌شود، می‌تواند منجر به حوادث جدی، آسیب به تجهیزات و تهدید جان افراد شود.
بالابر ≠ جرثقیل
بر اساس دومین پوستر ایمنی طراحی‌شده توسط سازمان IPAF (فدراسیون جهانی دسترسی با تجهیزات هوایی)، تاکید شده که بالابرها مخصوصاً بوم‌لیفت‌ها و بالابرهای پشت کامیونی، برای بلند کردن بار طراحی نشده‌اند. در واقع، کارکرد اصلی بالابر، ایجاد یک سکوی ایمن برای کار افراد در ارتفاع است. برخلاف جرثقیل که برای جابجایی بارهای سنگین طراحی شده، بالابر فاقد زیرساخت‌های مقاوم در برابر نوسانات و شوک‌های ناشی از حرکت بار است.
چرا استفاده نادرست خطرناک است؟
در ادامه به دلایل فنی و ایمنی که استفاده از بالابر به‌عنوان جرثقیل را خطرناک می‌سازد اشاره می‌کنیم:
-
طراحی متفاوت برای اهداف متفاوت
بالابر برای تحمل وزن محدود (معمولاً اپراتور + ابزار سبک) طراحی شده است. اعمال بار بیشتر یا نوسانی می‌تواند به شکستن سازه، واژگونی و آسیب جدی به اپراتور منجر شود.
-
عدم وجود مکانیزم جبران نوسانات بار
برخلاف جرثقیل‌ها که به بازوهای متعادل‌کننده و سیستم‌های کنترل نوسان مجهز هستند، بالابرها سیستم‌های پایدارکننده سبد دارند، نه بار.
-
خطر شکست مکانیکی یا هیدرولیکی
وارد کردن بار اضافی به سیستم‌های هیدرولیکی بالابر ممکن است باعث نشت، ترکیدگی یا قفل سیستم‌ها شود.
-
از دست رفتن تعادل و واژگونی دستگاه
انتقال وزن به نقاط نامتعادل یا در حال حرکت می‌تواند مرکز ثقل را تغییر داده و موجب واژگونی بالابر شود.
-
خطر مرگ یا جراحت شدید افراد در سبد
در مواردی که اپراتور داخل سبد حضور دارد، کوچک‌ترین تغییر وزن یا ضربه بار می‌تواند منجر به پرتاب شدن وی شود.
-
خسارات مالی و حقوقی جدی
استفاده نادرست از بالابر ممکن است موجب خسارت به تجهیزات، توقف پروژه و حتی شکایت‌های حقوقی از کارفرما گردد.
استفاده برعکس: حمل نفر با جرثقیل
همچنین همان‌قدر که استفاده از بالابر به‌جای جرثقیل خطرناک است، حمل افراد با جرثقیل نیز ممنوع و بسیار پرریسک است. هیچ‌یک از سیستم‌های ایمنی انسانی مانند سبد ایمن، گاردریل، و کنترل سقوط در جرثقیل‌ها وجود ندارد و احتمال سقوط یا برخورد با سازه‌های اطراف بسیار بالاست.
توصیه‌های ایمنی
برای پیشگیری از حوادث، این نکات را همیشه رعایت کنید:
- هر دستگاه را فقط برای هدفی که طراحی شده استفاده کنید.
- در صورت نیاز به جابجایی بار، از جرثقیل مناسب با اپراتور آموزش‌دیده استفاده نمایید.
- هیچ‌گاه افراد را با جرثقیل جابجا نکنید.
- آموزش‌های ایمنی اپراتورها و ناظران پروژه را به‌روز نگه دارید.
- پوسترها و راهنماهای ایمنی مثل مستندات IPAF را در محل پروژه نصب کنید.
ارجاع به مقاله تکمیلی
بالابر یک سکوی ایمن برای کار در ارتفاع است، نه یک ابزار جابجایی بار. استفاده نادرست از آن نه‌تنها بهره‌وری پروژه را بالا نمی‌برد، بلکه خطرات جبران‌ناپذیری به همراه دارد. مسئولیت‌پذیری در استفاده از تجهیزات صنعتی، نشانه‌ی حرفه‌ای‌بودن و احترام به جان انسان‌هاست.
جهت تمایل می‌توانید مقاله ” جرثقیل سقفی چه فرقی با بالابر دارد ؟ کاربرد جرثقیل و بالابر ” را جهت تکمیل اطلاعاتتان مطالعه کنید.
دومین پوستر رعایت نکات ایمنی که توسط (IPAF) طراحی و عرضه شده است، درباده استفاده از بالابر به عنوان جرثقیل صحبت می‌کند. متاسفانه استفاده از بالابر، بخصوص بالابرهای پشت کامیونی و بوم لیفت ها به عنوان جرثقیل و همچنین استفاده از جرثقیل ها برای جابجایی افراد، سالانه حوادث و خسارات زیادی به بار می آورد. همیشه در نظر داشته باشید که بالابرها برای کار کردن افراد در شرایط ایمن در ارتفاع طراحی شده اند و نمی توانند نوسانات بار را مشابه جرثقیل ها تحمل کنند. در عوض دارای سیستم های ایمنی و متعادل کننده سبد هستند تا کاربر بتواند به راحتی در ارتفاع از بالابر استفاده نماید.
این پوستر نیز توسط تیم CLAIER به فارسی بازگردانی شده تا علاقمندان با نصب آن در کارخانه ها، مراکز صنعتی و خدماتی، به افزایش سطح فرهنگ استفاده از بالابر و جرثقیل کمک کنند.
پیشنهاد میکنم بخوانید 
کارخانه و دفتر مرکزی:
