پیشگیری از بروز حوادث جانی و مالی در استفاده از انواع بالابر، اقدامی حیاتی است که در همین ارتباط سازمان ایمنی شغلی جهانی (OSHA)، توصیه‌ها و هشدارهای زیادی را منتشر کرده است.
بسیاری از حوادث به دلیل استفاده نادرست از بالابر توسط اپراتورهای آموزش ندیده و یا بی‌احتیاطی در استفاده از دستگاه و یا استفاده از بالابرهای بی‌کیفیت و فاقد استانداردهای ایمنی می‌باشند.
یکی از مواردی که فقدان آن باعث افزایش احتمال بروز حادثه میشود، حسگر (سنسور)های ایمنی هستند. متأسفانه بسیاری از تولیدکنندگان بالابر، به علت کمبود مهارت و دانش و یا پایین آوردن هزینه تمام شده، از این سنسورهای حیاتی ایمنی استفاده نمی‌کنند که این مسئله می‌تواند باعث خسارات جبران ناپذیری شود.
حسگر (سنسور) ایمنی بالابر چیست ؟
سنسور یا همان حسگر ایمنی، می‌تواند به اپراتور بالابر در مورد موقعیت‌های تعریف شده‌ی مختلف هشدار دهد و در برخی موارد حرکت بالابر را متوقف کند. به عنوان مثال یک سنسور می‌تواند میزان بار وارد بر بالابر را حس کرده و در صورتی که ظرفیت تحمل بار تکمیل است، هشدار داده و از ادامه فعالیت جلوگیری کند.
سنسورها اطلاعات مختلف از وضعیت اجزاء متحرک سیستم را به واحد کنترل ارسال و باعث تغییر در وضعیت و عملکرد دستگاه می‌شوند.
داشتن سنسور ایمنی یکی از ویژگی‌های برتر شرکت‌های تولیدکننده بالابر به حساب می‌آید. هر دستگاه با توجه به نوع طراحی سیستم های مکانیکی و هیدرولیکی ممکن است نیاز به سنسورهای مختلفی داشته باشد.
سنسورها روز به روز در حال پیشرفته‌تر شدن بوده و قابلیت‌های جدیدی در حال اضافه شدن به آن‌ها است. با توسعه هوش مصنوعی، سنسورهای ایمنی هم در حال توسعه و مجهز شدن به این تکنولوژی هستند. به این صورت که، با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های ایمنی محیط کار، قادر به ارائه حداکثر ایمنی استفاده از بالابر نفری هستند.
توجه به مسئله‌ی ایمنی به خودی خود امری مهم و گسترده است. گاهی ارائه‌ی آموزش‌های کافی به اپراتور بالابر، تلاشی در راستای ارتقاء ایمنی بشمار می‌آید. حتی یکی از مسائل مهم در ارتقاء ایمنی محیط کار، استفاده از بالابرصنعتی با کیفیت و مستحکم است که پایه و اساس پیشگیری از بروز خطرات احتمالی است.
بیشتر بدانید : انواع بالابر در ایران
حوادث، ارزش سنسورهای ایمنی را برجسته می‌کنند.
سنسورهای ایمنی می‌توانند به جلوگیری از حوادث بالابر کمک کنند. در ادامه دو مورد از حوادثی که هنگام استفاده از بالابر رخ داده‌اند را ذکر خواهیم کرد :
یک اپراتور بالابر نفری بوسیله برخورد با یک ستون سقفی بتنی دچار له شدگی شد. در صورت نصب سنسورهای ایمنی، این امکان وجود داشت با هشدار به اپراتور که خیلی به موانع بالای سر نزدیک میشود، از بروز حادثه و بالاتر رفتن جلوگیری شود. هرچند این سنسور از نظر استاندارد اجباری نیست ولی برخی تولید کنندگان به صورت آپشن در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
در موردی دیگر که زیاد هم اتفاق می‌افتد، یک بالابر هیدرولیکی پس از شروع باد، به علت قرار گرفتن در شیب ناایمن، دچار واژگونی شد و اپراتور جان خود را از دست داد. در صورتی که اگر سنسور اندازه‌گیری شیب مجاز روی دستگاه نصب شده بود و یا اپراتور آموزش کافی را دیده بود، می‌شد از بروز این حادثه جلوگیری کرد. چنین سنسوری در بالابر خودکششی الزامی است.
نقش سنسورهای ایمنی در بالابر نفر در حال تکامل است. در حالی‌که نمی‌توان منکر مفید بودن این فناوری شد، برخی از شرکت‌ها ممکن است در انطباق با استانداردهای ایمنی، کند باشند. حوادث غیرقابل اجتناب هستند اما با استفاده از سنسورهای ایمنی، می‌توان تا حد قابل توجهی این حوادث را کاهش داد.
سنسورها چگونه باعث افزایش ایمنی بالابر می‌شوند ؟
پس از نصب سنسورهای مورد نیاز بر روی بالابر، لازم است مفهوم و عملکرد هرکدام به اپراتور آموزش داده شود تا وی بتواند موقعیت هشدار و خطر را شناسایی و اقدام لازم را انجام دهد. این خطرات بالقوه شامل بالابردن بیش از حد بالابر، نزدیک شدن به اجسام دیگر، مشکل در سیستم برق یا هیدرولیک ، تشخیص اضافه بار، تشخیص شیب زمین و …. می‌باشد.
در ادامه چند سنسور که بهتر است روی تمامی بالابرها نصب شده باشد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود، توضیح داده شده‌اند :
سنسور مانیتورینگ ارتفاع
این حسگر ارتفاع بالابر را حس کرده و هنگامی که اپراتور در ارتفاع بیش از حد مجاز باشد، به او هشدار می‌دهد. همچنین در انتهای کورس بالابری، حرکت را متوقف می‌سازد.
سنسور نظارت بر میزان بار
این حسگر، میزان وزنی که روی بالابر گذاشته شده است را حس کرده و در صورتی که این میزان از حد مجاز تحمل بالابر بالاتر باشد، هشدار می‌دهد و از بالارفتن بالابر جلوگیری می‌کند. در برخی از بالابرها، مدار هیدرولیک بالابر می تواند به گونه‌ای طراحی شود که بجای نصب سنسور، در صورت اضافه بار خودبخود از بالاروی جلوگیری شود.
سنسور نظارت و تنظیم فشار هیدرولیک
این حسگر جهت تنظیم فشار هیدرولیک بالابر، در سیستم هیدرولیک پیچیده قرار می‌گیرد و علاوه بر تنظیم فشار، در صورت بروز علائم غیرطبیعی در سیستم هیدرولیک مانند کاهش فشار، به اپراتور هشدار می‌دهد. عموما در بالابر بوم لیفت و بالابر پشت کامیونی امروزی این سنسورها مشاهده می شود.
سنسور نظارت بر شیب و تماس چرخ‌های بالابر با زمین
این سنسور زمانی که بالابر هیدرولیکی روی زمین ناپایدار قرار گرفته و خطر واژگونی وجود داشته باشد، تشخیص داده و هشدار می‌دهد. لازم به ذکر است، بالابرهای مختلف، قابلیت کار در شیب‌های متفاوتی را دارند که این میزان توسط تولیدکننده در دستورالعمل همراه بالابر آورده میشود.
علاوه بر حسگرهای نام برده شده در بالا، انواع دیگری از حسگرهای ایمنی وجود دارند که ممکن است در انواع بالابر با توجه به شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
سنسورهای ضد برخورد
این سنسورها در صورت وجود اجسام در حوالی سبد بالابر، به اپراتور هشدار می دهند یا حرکت را متوقف می کنند. به طور مثال در بالابرهای پشت کامیونی امروزی، هنگامی که سبد بالابر بیش از حد به کابین راننده نزدیک شود، حرکت بالابر متوقف خواهد شد.
همچنین در کشورهای مختلف، بسته به امکانات و تجهیزات و همچنین دانش فنی و سایر مسائل، از انواع مختلفی سنسورهای ایمنی استفاده میشود. سنسورهای برق و باتری، سنسورهای شرایط آب و هوایی، سنسورهای توقف اضطراری و …. از انواع دیگر سنسورهای ایمنی هستند.
مزایای استفاده از سنسورهای ایمنی
استفاده از سنسورهای ایمنی در بالابر ها منجر به مزایای زیر خواهد شد :
افزایش ایمنی اپراتور و کاهش حوادث
سنسورهای ایمنی به اپراتور اطلاعات و هشدارهای لازم را ارائه می‌دهد تا در مواقع لزوم تصمیم‌گیری کرده و از انجام کارهای خطرناکی مانند حمل وزن بیش از حد، قراردادن بالابر در شیب و برخورد با اجسام دیگر ممانعت بعمل آورد.
افزایش بهره‌وری
اپراتور هنگامی که می‌داند سنسورهای ایمنی به صورت فعال، محیط و خطرات آن را ارزیابی می‌کند، می‌تواند به صورت مطمئن‌تری به فعالیت‌های خود بپردازد.
مطابقت با استانداردهای جهانی
بسیاری از استانداردهای جهانی و مقررات ایمنی، استفاده از سنسورهای ایمنی را در مدل های مختلفی از بالابر الزامی می‌دانند. بنابراین تطابق با این مقررات، اطمینان حقوقی را نیز فراهم می‌کند و همچنین تولیدکننده بالابر قادر خواهد بود، محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر نماید. به طور مثال قوانین کشور آمریکا با اتحادیه اروپا در خصوص ایمنی بالابر متحرک و ثابت متفاوت است.
سنسورهای ایمنی در بالابرها نقش حیاتی در افزایش ایمنی کار در ارتفاع ایفا می‌کنند. این سنسورها به اپراتورها اطلاعات لازم را در زمینه ایمنی ارائه می‌کنند و از وقوع حوادث و مصدومیت‌ها جلوگیری می‌کنند.
از این رو، توجه به ایمنی و استفاده موثر از سنسورهای ایمنی در کار با بالابرها از اهمیت بسیاری برخوردار است و به ایجاد محیط کاری ایمن‌تر و موثرتر کمک می‌کند.
در صورتی که نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا دریافت مشاوره رایگان با متخصصین و کارشناسان کلایر را دارید، کلیک کنید.
پیشنهاد میکنم بخوانید 
کارخانه و دفتر مرکزی:
