بالابر ها چگونه ساخته می شوند ؟

بالابر چیست ؟

بالابر هیدرولیکی ماشینی است که برای حمل نفر و یا بار از آن در شرایط مختلف استفاده می شود و بر خلاف آنچه عموم تصور می کنند، با جرثقیل ها و لیفتراک ها و آسانسورها تفاوت دارد. بالابرهای هیدرولیکی انواع، مکانیزم ها و کاربردهای مختلفی دارند که در مقاله “بالابر چیست ؟” به تفصیل به آن پرداختیم. در این مقاله برآن هستیم که به خوانندگان نحوه ساخت و تولید بالابرها را ارائه نماییم. اما پیش از آن به صورت کوتاه به معرفی انواع بالابرها می پردازیم.

دسته بندی بالابرها بر اساس قابلیت حرکتی آنها

۱- بالابرهای ثابت: بالابرهای ثابت اکثرا برای جابجایی بار در محل های مختلف استفاده می شوند. از بالابر ثابت به عنوان بالابرهای پارکینگی خودروبر، بالابر هیدرولیکی صنعتی در کارخانه ها و انبار ها برای جابجایی مواد اولیه و یا کالا و حتی به عنوان بالابر مغازه در فروشگاه ها استفاده شود. بالابرهای ثابت هیدرولیکی می توانند از نوع بالابر آکاردئونی، بالابر با جک عمودی، بالابر مفصلی، بالابرهای کابلی، بالابر های زنجیری و یا ترکیبی از انواع آن باشند. با اضافه کردن اتاقک، حفاظ و سیستم های ایمنی از بالابرهای ثابت به عنوان بالابر نفری هیدرولیکی هم استفاده می شود. گاها در مواردی که آسانسور نمی تواند نصب شود و یا ظرفیت و هزینه آن اجازه نمی دهد از بالابر های ثابت استفاده می شود.

۲- بالابرهای متحرک یا سیار: بالابر متحرک یا بالابر سیار برای نصب تجهیزات یا کارهای خدماتی در ارتفاع توسط نفر طراحی شده اند و گاهی به آن بالابر نفر یا Man lift نیز می گویند. این نوع بالابر چرخ دار به راحتی جابجا شده و با ایمنی بالا به کاربران اجازه می دهد در ارتفاع های مختلف به امور نصب، تعمیرات، رنگ آمیزی و… بپردازند. حال که با انواع بالابرها از نظر حرکتی آشنا شدید ، توجه شما را به روند ساخت و تولید بالابرهای آکاردئونی یا همان بالابر قیچی با برند کلایر جلب می کنیم. البته آنچه در این مقاله می خوانید ، خلاصه ای از روند اجرایی ساخت و تولید بالابر در این شرکت است و در برخی موارد بدلیل محرمانه بودن فرآیند ساخت و تولید به نوشتن کلیات بسنده نموده ایم.

در خط تولید کلایر چه محصولاتی ساخته می شود ؟

کلایر به منظور جلب رضایت مشتریان، محصولات تولیدی خود را در دو دسته محصولات روتین با تولید عام و سفارشی برنامه ریزی کرده است. محصولات روتین یا عام ، محصولاتی هستند که نیاز اصلی بازار می باشند و مشتریان سال هاست که از آن استفاده می کنند و تقریبا کابرد عمومی در اکثر کارخانجات ، صنایع و سایر کسب و کارها دارد. این محصولات شامل انواع بالابرها است که مصرف عمومی دارند، متحرک و چرخ دار هستند و قابلیت جابجایی دارند. این بالابر ها به صورت خط تولید ، در کارخانه تولید می شوند.

از طرفی کلایر بالابرهایی را نیز براساس سفارش مشتری تولید می کند که تولید آنها کاملا متفاوت با محصولات روتین کلایر است. علاوه بر بالابرهای سفارسی و عام که در این مجموعه صنعتی تولید می‌شود، همسطح کننده بارانداز دیگر محصولی است که کلایر اقدام به تولید آن کرده است که در مقاله ای جداگانه به صورت مفصل به آن می پردازیم.

نحوه تولید بالابر های متحرک در خط تولید مجموعه کلایر

گام اول: ساخت اجزا و قطعات بالابر

پس از طراحی بالابر در واحد فنی شرکت کلایر و شبیه سازی عملکرد دستگاه و تهیه نقشه های ساخت، مواد اولیه مورد نیاز توسط واحد خرید تهیه خواهد شد. ابتدا متریال خریداری شده طبق کارت برش و با توجه به نوع متریال توسط برش CNC هوا برش یا اره نواری اتوماتیک ، برشکاری می شود ، سپس قطعاتی که بایستی سوراخکاری یا قلاویزکاری شود به بخش مربوطه ارسال شده و همزمان پین ها و بوش ها و قطعاتی که نیاز به تراشکاری دارند به قسمت ماشین کاری ارسال می گردد.

پس از اماده شدن قطعات، در فیکسچرهای مخصوصی که بعدا به آن ها اشاره می کنیم، به تفکیک ساخت شاسی، بازوها، سبد و هندریل مونتاژ و جوشکاری شده و سپس تمیزکاری می گردد، برخی از آیتم ها بایستی بر روی یکدیگر نصب گردد و برخی به صورت جداگانه بایستی جهت تکمیل فرایند تولید به بخش سند بلاست جهت زنگ زدایی ارسال شود. جوشکاری روی بازوهای بالابر هیدرولیک، حساسیت بالایی دارد. بخصوص در ساخت بالابرهای بزرگ تر باید از  ایجاد پیچیدگی و تنش های ناشی از جوشکاری در قطعات جلوگیری شود. پس از اتمام عملیات جوشکاری به کمک روش های غیر مخرب از سلامت جوش و نبود میکرو ترک ها و سایر عیوب اطمینان حاصل می شود.

هندریل یا حفاظ دستگاه نیز با دقت بالا خم شده تا در مراحل بعدی به راحتی قابل مونتاژ باشد. کلایر در بالابر های نفری که دارای سکوی کشویی هستند، منحصر به فرد عمل کرده تا این سکوی کشویی لبه ای با حد اقل ارتفاع داشته باشد.  پس از آن قطعات بدنه بالابر به واحد سندبلاست و رنگ انتقال پیدا خواهد کرد.

گام دوم: واحد عملیات رنگ

بعد از اینکه کلیه قطعات فولادی ساخته شد و قبل از رنگ باید سندبلاست انجام شود. این عملیات کیفیت رنگ را به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد داد. بالابر های کلایر توسط مشتریان از شمال تا جنوب کشور و در شرایط آب و هوایی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند بنابر این کیفیت پوشش رنگ اهمیت بالایی دارد. پس از سندبلاست، قطعات فولادی بالابر آکاردئونی به صورت الکترو استاتیک رنگ آمیزی می شوند. در این نوع رنگ آمیزی، ذرات باردار ششده تا پس از پاشش از چسبندگی بالایی برخوردار باشند و سپس در کوره حرارت خواهند دید. این فرآیند باعث می شود تا شکل ظاهری و طول عمر مفید بالابر نفربر افزایش یابد. قطعاتی که از واحد رنگ آمیزی خارج می شوند ابتدا به دقت مورد ارزیابی قرار گرفته تا از کیفیت رنگ اطمینان حاصل شود. سپس در بخش انبار قطعات آماده مونتاژ ، انبارش و کد گذاری شده تا براساس برنامه تولید به بخش مونتاژ اضافه شوند.

گام سوم: خط مونتاژ

واحد مونتاژ در چند قسمت جداگانه اقدام به استفاده از قطعات مذکور می نماید. در این واحد ابتدا شاسی بالابر متحرک مونتاژ می شود. محور و چرخ ها، سیستم فرمان ، جک های جانبی ، الکترو موتور و دیگر متعلقات در جای خود قرار می گیرند.  سپس بازوهای بالابر به ترتیب مونتاژ شده و پین ها در محل مناسب قرار می گیرند. در نهایت پلاتفرم یا همان سبد بالابر به همراه هندریل ها مونتاژ می گردد. تا اینجا بدنه بالابر تکمیل شده است اما قطعات برق و هیدرولیک نیز باید جانمایی شوند به همین منظور به بخش هیدرولیک و برق ارسال شوند. گفتنی است خط مونتاژ کلایر از سه بخش فرعی تشکیل شده است که بالغ بر ۱۰ نفر در آن مشغول بکار می باشند. لازم به ذکر است جک های هیدرولیکی در همین مرحله مونتاژ بازوها به نوبت در محل مورد نظر خود قرار می گیرند. این جک های هیدرولیکی در بخش دیگری تولید می شوند که در مقالات آینده به آن خواهیم پرداخت.

گام چهارم: واحد هیدرولیک

بعد از اینکه کل بالابر از لحاظ استراکچر فلزی مونتاژ شد به بخش هیدرولیک منتقل می‌شود تا در این بخش عملیات شلنگ کشی ‌و نصب سایر قطعات و ملزومات هیدرولیکی انجام گردد. در این مرحله شیرهای هیدرولیک مانند فشار شکن بالابر، گیج فشار ، مخزن روغن هیدرولیک و… نصب می گردد. قطعات هیدرولیکی باید تمیز باشند تا در کارکرد دستگاه مشکلی پیش نیاید.

گام پنجم: واحد برق

بعد از تکمیل مراحل بخش هیدرولیک نوبت به تکمیل برق دستگاه بالابر نفری می‌رسد. برق کشی دستگاه شامل کابل کشی مدارهای قدرت و فرمان و نصب تجهیزات الکترونیکی با توجه به نوع و مدل بالابرها  می باشد. اکثر مشتریان برق تک فاز را ترجیح می دهند ولی برخی نیز موتور های ۳ فاز و یا بالابر باتری دار را می پسندند. در این واحد هر دستگاه بسته به سفارش مشتری ممکن است تغییرات جزئی داشته باشد.

در این مرحله کار در بخش مونتاژ به پایان می‌رسد. وقت آن رسیده است تا روغن هیدرولیک بالابر در مخزن ریخته شود و بالابر برای اولین بار تست شود. خوشبختانه با توجه به پشتوانه چهل ساله کلایر در ساخت بالابر هیدرولیکی، تمامی بالابرها در این مرحله نمره قبولی می گیرند و مشکل خاصی وجود نخواهد داشت. پس از تست اولیه دستگاه، بالابر برای بازرسی نهایی براساس استانداردهای مشخص شده ، وارد بخش کنترل کیفی می شود.

گام ششم: واحد کنترل کیفی

کنترل کیفی (QC) در کارخانه کلایر و واحد های تولیدی زیر مجموعه به دقت هرچه تمام تر انجام می شود.  برخی از فرایند های کنترل کیفیت بالابر هیدرولیکی در پروسه ساخت انجام می گیرد. مانند کیفیت جوش، کیفیت رنگ ، کیفیت قطعات ساخته شده و…

اما در واحد کنترل کیفیت ، به کیفیت نهایی دستگاه بالابر پرداخته می شود. بالابر نفربر در حقیقت یک ماشین است که تمامی اجزای آن باید به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل کنند. همچنین قطعات و اتصالات برای آخرین بار مجددا مورد بررسی قرار می گیرند به این ترتیب افرادی که محصول را مونتاژ کرده اند، بر اساس چک لیست کنترلی که براساس مشخصات و استانداردهای الزامی تهیه شده ، محصولات را کنترل می کنند. در این مرحله تنظیمات دستگاه مانند فشار شکن ها، شیر تخلیه روغن و… نیز انجام می گیرد.

استانداردهای لازم برای تولید قطعات در خط تولید و بر اساس فیکسچرهای متعدد و مدرنی که ساخته شده است بر روی محصولات لحاظ می شود ، لذا قطعات از نظر ابعادی ،مسائل جوشکاری و مونتاژ قطعات و ملحقات به صورت خودکار کنترل شده و اگر قطعه ایی معیوب باشد در همان لحظه اول ایراد آن مشخص شده و از خط تولید خارج می گردد.

در صورت عدم رویت مشکل ،دستگاه وارد قسمت تست اتوماتیک می شود. در این قسمت بالابر با حداکثر ظرفیت باربری به طور پیوسته به مدت دو ساعت بالا و پایین میرود تا شرایط سخت کاری شبیه سازی شود و در نهایت فرآیند کنترل نهایی محصولات تکمیل گردد. در صورت عدم مشاهده هیچگونه مشکل یا مغایرتی ، بالابر جهت نصب علایم ایمنی و بسته بندی به بخش بسته بندی ارسال می گردد.

در مورد کنترل کیفی باید گفت این پروسه براساس محصول در خط تولید کلایر انجام می‌شود. چک لیستی که برای بررسی استاندارد بودن محصول تولیدی تهیه شده ، کاملا براساس آن چیزی است که تولید می شود و باید مطمئن شد محصول از هر لحاظ استاندادهای لازم را دارد. برای مثال بالابری که ۳۰۰ کیلوگرم ظرفیت بار دارد ، به این شکل مورد بررسی فنی قرار  می گیرد که همین میزان بار را بر روی آن می گذارند و مکانیزم دستگاه طوری برنامه ریزی می شود که این بار به مدت دو ساعت به صورت کاملا اتوماتیک و بدون وقفه  بالا و پایین شود تا کارایی فنی محصول و ایرادات احتمالی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین سازه دستگاه باید ۱/۵ برابر ظرفیت بار خود را تحمل نماید.

گام هفتم: بسته بندی نهایی

بالابر هیدرولیک وقتی از نظر تمامی استانداردهای لازم بررسی شد ، وارد بخش بسته بندی نهایی می شود. در این قسمت برچسب های راهنما و ایمنی که از قبل متناسب با دستگاه و دستورالعمل ها طراحی شده اند توسط پرسنل در قسمت های مختلف دستگاه نصب می شود و دستگاه پس از بسته بندی در بخش انبار محصولات آماده فروش قرار می‌گیرد. بالابر هایی که قرار است به سایر کشور ها صادر شوند بسته اکثرا بر روی پالت قرار خواهند گرفت. برخی مشتریان نیز تمایل دارند تا بالابر خود را قبل از ارسال تست نمایند که در این صورت بسته بندی محصول پس از تحویل اولیه بالابر به مشتریان در کارخانه کلایر انجام خواهد گرفت.

بالابرهای کلایر ، ۹۰ درصد تولید داخل

همانطور که در بالا گفته شد تمامی متریال و فرآیند ساخت قطعات شاسی ، بازوها و سبد و هندریل تمامی بالابرهای مذکور تولید کشور عزیزمان ایران می باشد. در بخش هیدرولیک ، شیر آلات هیدرولیک که به عنوان قطعات حساس یک بالابر نفربر ، آیتم بسیار مهمی به شمار می روند ، از شرکت های خارجی تهیه می شود. همچنین موتور و پمپ مورد نیاز بالابر ها که در بخش هیدرولیک روی دستگاه نصب می شود نیز از یکی از معتبرترین تولید کنندگان داخلی در اصفهان تامین می‌گردد.

اما با توجه به تفاوت کیفیت قطعات الکترونیکی موجود در بازار ، این قطعات در محصولات کلایر از یکی از معروف ترین برند اروپایی تهیه و مورد استفاده قرار میگیرد.

موتور دستگاه نیز از برند بسیار مرغوب و معتبر موتوژن تبریز می باشد. جک‌های هیدرولیک نیز به دلیل حساسیت بالا و اهمیت کاری که انجام می دهند توسط کلایر طراحی شده و به تولیدکنندگانی در اصفهان و تهران سفارش داده می شود. با این اوصاف سعی بر این بوده همواره بهترین قطعات استاندارد موجود در بازار برای تولید بالابر های کلایر مورد استفاده قرار گیرد. می توان گفت بیش از ۹۰ درصد بالابرهای کلایر تولید داخل است.

مدت زمان مونتاژ بالابر نفری کلایر

مدت زمان مونتاژ و تکمیل نهایی هر دستگاه متناسب با نوع و مدل بالابر و مشخصات مورد نظر مشتریان  از دو روز تا یک هفته متغیر است که عموما توسط دو نفر از پرسنل کلایر انجام می گیرد. این مدت زمان در مقاطع خاص قابل کاهش تا یک روز نیز می باشد.

در برخی از مقاطع زمانی خاص ، بالابر های سفارشی کلایر مشتریان بیشتری نسبت به محصولات روتین دارد؛ به عنوان مثال در دوران شیوع ویروس کرونا سفارش محصولات سفارشی به اندازه محصولات عام شد. دلیل آن هم آن بود که بیشتر مشتریان بالابرهای نفربر عام، مثل مساجد، ورزشگاه ها، فروشگاه ها، صنایع عام و … به توسعه دست نزدند و حتی به صورت موقت تعطیل شدند. از طرفی مشتریان محصولات سفارشی مانند صنایع خاص که توانستند در بحران کرونا کسب و کار خود را توسعه دهند به بالابر های سفارشی و خاص کلایر نیازمند شدند و به طبع سفارش این محصولات افزایش یافت. همچنین به دلیل رعایت پروتکل های بهداشی، کارخانه کلایر نیز از حالت تمام وقت به حالت نیمه تعطیل به فعالیت خود ادامه داد تا سفارشات مشتریان دچار تاخیر نشود.

نحوه تولید بالابرهای سفارشی مجموعه کلایر

همانطور که در بالا شرح داده شد ، بالابرهای کلایر در دو گروه روتین و سفارشی تولید می شوند. تولید محصولات روتین براساس میزان فروش سالیانه کارخانه برنامه ریزی می شود و تولید براساس آن شکل می‎گیرد. درخصوص محصولات سفارشی باید گفت که تولید این محصولات زمان بر است ، چون برای هر محصول نیاز به مشاوره ، طراحی نقشه های اختصاصی و متناسب سازی با نیاز مشتری می باشد.

در مرحله اول براساس سفارش مشتری، نقشه ها توسط تیم نقشه کشی مجموعه کلایر با نرم افزارهای حرفه ای طراحی می شود. به این منظور دو دفتر فنی در نظر گرفته شده که یک دفتر در خط تولید و کارخانه واقع در شهرک صنعتی اشترجان قرار دارد و دفتر فنی دیگر در محل دفتر شرکت کلایر در شهر اصفهان و این دو برای ارائه طرح های نهایی با یکدیگر در ارتباط هستند. بعد از طراحی، نقشه ها برای مشتری ارسال می شود تا اگر تغییراتی مد نظر مشتری است ، اعلام کند. وقتی نقشه‌های بالابر هیدرولیک سفارشی براساس نیاز مشتری نهایی گردید و مراحل شبیه سازی کامپیوتری را پشت سر گذاشت برای شروع ساخت به خط تولید ارسال می شود.

قبل از شروع به تولید، متریال مورد نیاز براساس آنچه که در نقشه‌های مورد تایید مشتری آمده است تهیه می شود و ابتدا کار برشکاری بصورت دستی و اتوماتیک انجام می‌گیرد. سپس براساس فیکسچرهایی که طراحی شده سوراخکاری های مورد نیاز انجام می‌گیرد، پین و بوش قطعات ماشین کاری شده و در بازوهای بالابر قرار می‌گیرد، سپس جوشکاری و تمیزکاری می‌شود . بعداز این مراحل بازوهای تولیدی تست می‌شود. پس از اینکه همه چیز تست شد و مشکلی نبود مونتاژ نهایی انجام می‌گیرد. بالابر های سفارشی کلایر پیش از رنگ آمیزی یک بار مونتاژ شده ، عملکرد صحیح آنها تست شده و بارگذاری انجام می گیرد. پس از حصول اطمینان از دستگاه، مجددا دمونتاژ شده و برای رنگ آمیزی آماده می گردد.

محصولات سفارشی کلایر پروسه ساخت و تولید یکسانی ندارند . بر اساس نیاز مشتری یک بالابر زمانی بین ۳ تا ۶ ماه نیاز دارد . جالب است بدانید بزرگ ترین بالابر های آکاردئونی ساخت ایران در مجموعه کلایر ساخته شده اند.  پروسه تولیدی این گونه محصولات بر اساس فرآیند زیر انجام می گیرد :

فرآیند نیاز سنجی مشتریان

در این مرحله تیم مهندسی فروش نیاز اولیه مشتری را ثبت می نماید. فرم هایی از پیش تهیه شده که برای مشتریان ارسال می شود تا ضمن تکمیل آن، با کلیت طرح یک بالابر آشنا شوند.

فرآیند تجزیه و تحلیل و امکان سنجی

این مرحله پایه اصلی تولید را تشکیل می دهد و مهندسان کلایر بر اساس نیاز مشتری و توان داخلی طرح مشتری را تکمیل و برای تایید اولیه برای مشتری ارسال می کنند.

فرآیند طراحی مهندسی

تیم مهندسی ساخت تولید بر اساس نقشه های تایید شده ، اقدام به طراحی بالابر خواهد کرد که کلیه موارد طراحی و ساخت و محاسبات دقیق در این پروسه دیده می شود . بعد از طراحی اولیه و تایید مشتری ، به واحد تولید ارجاع می گردد.

هر پروژه سفارشی نیاز به دو تا سه هفته نقشه‌کشی دارد و از ۴۵ تا ۹۰ روز بستگی به حجم پروژه تولید آن زمان خواهد برد. بازدید از محل مشتری و اندازه گیری ها در پروژه های سفارشی قطعا توسط متخصصان مجموعه کلایر صورت می‌گیرد. برخی از بالابرهای سفارشی که ابعاد و ظرفیت بسیار بالا داشته باشند نیاز به زمان بیشتری برای طراحی و ساخت خواهند داشت.

فرآیند ساخت

کلیه 7 مرحله ساخت قطعات ( برش کاری ، سوراخکاری ، فرزکاری ، رنگ ) ، انبارش ، مونتاژ ، هیدرولیک ، برق ، کنترل کیفیت و بسته بندی نهایی در این قسمت نیز انجام می گیرد و تا 90 درصد فرآیند شبیه خط تولید روتین خواهد بود . البته ساخت و تولید قطعا مختص نقشه اختصاصی مشتری می باشد .