ارگونومی چیست؟ چالش محیط های صنعتی در ایران

آیا وقت زیادی برای پیشگیری از حوادث صرف می کنید اما باز هم هزینه های زیادی برای جبران خسارت پرداخت می کنید؟ هرگاه دیدید که دست ها، پاها و بدن کارکنان در هنگام کار مدام درحال بلند کردن، خم شدن، کشش یا پیچ خوردن هستند منتظر آسیب های جسمی به آنها و به دنبال آن غیبت و از کار افتادگی کارکنان خود باشید. در بیشتر مواقع با استفاده از تجهیزات ساده می توان از این آسیب ها جلوگیری کرد و بهره وری را افزایش داد.

ارگونومی در محیط‌های صنعتی: کلید سلامت کارکنان و بهره‌وری بیشتر

امروزه یکی از دغدغه‌های مهم در صنایع مختلف، ایجاد محیطی ایمن و کارآمد برای کارکنان است. ارگونومی، علمی است که به بررسی نحوه تعامل انسان با تجهیزات، ابزارها و محیط کار می‌پردازد تا ضمن افزایش بهره‌وری، از بروز آسیب‌های جسمی و روانی جلوگیری کند. در محیط‌های صنعتی که کارگران با تجهیزات سنگین، حرکات تکراری و شرایط کاری دشوار سروکار دارند، رعایت اصول ارگونومی اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

واژه ارگونومی از دو واژه یونانی “Ergo” به‌معنای کار و “Nomos” به‌معنای قانون تشکیل شده و به‌معنای «قوانین کار» است. این علم تلاش می‌کند شرایط کار را با توانایی‌ها و محدودیت‌های انسانی تطبیق دهد تا از فشارهای فیزیکی و روانی کاسته شود.

اهمیت ارگونومی در محیط‌های صنعتی

در صنایع، رعایت اصول ارگونومی نه‌تنها از نظر سلامت شغلی مهم است، بلکه می‌تواند در کاهش هزینه‌های درمان، افزایش راندمان، کاهش غیبت‌های کاری و حفظ نیروهای انسانی نیز مؤثر باشد.

برخی از مهم‌ترین خطرات ارگونومیک در محیط‌های صنعتی عبارتند از:

• بلند کردن دستی بارهای سنگین

• کار مداوم در وضعیت‌های نادرست بدن

• حرکات تکراری

• فشار بر مفاصل، ستون فقرات و عضلات

• لرزش‌های ناشی از دستگاه‌ها یا ابزارها

مزایای رعایت ارگونومی محیط صنعتی

• کاهش آسیب‌های اسکلتی-عضلانی

رعایت اصول ارگونومیک به میزان چشمگیری از بروز کمردرد، درد گردن، زانو و شانه جلوگیری می‌کند.

• افزایش رضایت و بهره‌وری کارکنان

کارگرانی که در شرایط بهتر جسمی و روانی کار می‌کنند، کارایی بیشتری دارند.

• کاهش هزینه‌های درمان و غیبت

با کاهش آسیب‌های شغلی، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم برای کارفرما نیز کاهش می‌یابد.

• ایمنی بیشتر در محیط کار

کارگرانی که با وضعیت بدنی مناسب و ابزار درست کار می‌کنند، کمتر دچار حوادث می‌شوند.

راهکارهای اجرایی برای بهبود ارگونومی در محیط‌های صنعتی

• آموزش مستمر به کارگران و سرپرستان در مورد اصول ارگونومی
• ارزیابی منظم ریسک‌های ارگونومیک در ایستگاه‌های کاری
• استفاده از فناوری و ابزارهای کمکی مانند بالابرهای صنعتی، ربات‌ها و دستکش‌های ضد لرزش
• ایجاد مشارکت کارکنان در طراحی محیط کار

رعایت ارگونومی، محیط کاری ایمن

ارگونومی در محیط‌های صنعتی فراتر از یک موضوع علمی، به یک نیاز حیاتی برای حفظ سلامت، ایمنی و افزایش کارایی تبدیل شده است. رعایت اصول ارگونومیک نه‌تنها از آسیب‌های شغلی پیشگیری می‌کند، بلکه به بهبود بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت محیط کار نیز کمک می‌کند. توجه به ارگونومی باید بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ایمنی و بهداشت شغلی در صنایع باشد. جهت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله ” اصول و مبانی ارگونومی بلند کردن بار ” را نیز مطالعه کنید.